Ecologie
Het wereldklimaat is veranderd in de loop van de 20e eeuw. Die klimaatverandering is in belangrijke mate door de mens veroorzaakt en manifesteert zich overal op de wereld, in elke regio op verschillende wijze.
De gemiddelde temperatuur aan het aardoppervlak van de wereld is sinds 1860 met ongeveer 0,6°C toegenomen. Door deze "kleine" temperatuurstijging is de bedekking van de aarde met sneeuw en ijs afgenomen.
De zeespiegel is met 10 tot 20 cm gestegen, door de opwarming van het zeewater en vanwege het smelten van landijs.
De hoeveelheid neerslag op gematigde en hogere breedten is toegenomen, terwijl in de subtropen juist een afname is gemeten.
De gemiddelde wereldtemperatuur zal in de periode tot 2100 naar verwachting op dit moment stijgen met zo'n 5°C. Meer en heviger neerslag wordt verwacht. Die toename van regenval zal vooral plaatsvinden op de gematigde breedten, terwijl in de sub-tropen juist een afname wordt verwacht. Wereldwijd zullen gletsjers, landijs en zee-ijs zich verder terugtrekken, terwijl de ijsmassa van Antarctica door de vergroting van de lokale hoeveelheid neerslag daar juist zal toenemen.
Recent onderzoek heeft aangetoond dat de stroming van "de warme golfstroom" langs onze kust razendsnel aan het afnemen is en de verwachting is dat deze binnen een aantal decennia geheel tot een halt komt. Als dit sneller gebeurt zullen de bestaande verwachtingen niet zo verlopen als academici verwachten en zal het in ons gedeelte van Europa in eerste instantie juist extreem kouder worden.
Onbekend is nog wat de versnelde verandering van de magnetische noordpool voor invloed heeft op ons klimaat en wat de invloed is van het verminderen van het magnetische veld van de aarde. * Dit magnetische veld beschermt de aarde tegen kosmische straling.
Zowel de oorzaken als de gevolgen van deze klimaatverandering zijn gekoppeld aan het "global change" proces d.w.z. de verandering in het landgebruik, de afname van ozonlaag, de achteruitgang in biodiversiteit, de tropische ontbossing, de toenemende bevolkingsdruk en de veranderende sociaal-economische verhoudingen. De uitstoot van CO2, methaan, lach-gas etc. versterken het natuurlijke broeikaseffect waardoor de aarde opwarmt.
Het veranderend landgebruik is echter de belangrijkste oorzaak van de opwarming.
Het landelijk gebied is door het menselijke ingrijpen op grote schaal veranderd. Al eeuwen lang worden er door de mensheid op grote schaal bossen gekapt ten behoeve van landbouw en veeteelt en voor het aanleggen van stedelijke en industriėle infrastructuur. Bovendien zijn er grote ingrepen gedaan in de waterhuishouding door het droogleggen van grote gebieden, of juist door het aanleggen van omvangrijke irrigatiesystemen. Hierdoor is het klimaatsysteem ingrijpend verstoord.
|
De verwachting is dat het in onze regio in de komende decennia gemiddeld al 3% meer zal gaan regenen, vooral in de winter (6%). De regenval in de zomer zal meer in de vorm van heftige buien plaats vinden.
Extremen in temperatuur en neerslag - zoals we de afgelopen 10 jaar al steeds meer ondervonden - zullen in aantal en hevigheid toenemen.
De gemiddelde afvoer van de Rijn in de winter zal toenemen en in de zomer afnemen. Bij gelijke dijkhoogte verhoogt dat de kans op overstromingen in de winter.
Het afvoer van water naar (bijvoorbeeld) de Waddenzee zal heftige lokale overgangen veroorzaken tussen het zoete en zoute water daar.
In de zomer kan de vraag naar water de aanvoer daarvan overstijgen waardoor de kans op waterschaarste steeds meer toeneemt. Lagere afvoeren (in de zomer) hebben een negatieve invloed op de waterkwaliteit en vergemakkelijken het binnendringen van zoutwater.
|
De afgelopen 40 jaar is de intensiteit van stormen op de Waddenzee toegenomen.
De kusterosie neemt toe.
Behalve de lagere afvoer van water in de zomer vergroot ook de zeespiegelstijging de indringing van zoutwater in de kustgebieden, met alle gevolgen daarvan voor de drinkwatervoorziening, de landbouw en de natuur..
De zeespiegelstijging wordt versterkt door de optredende bodemdaling als gevolg van aardgaswinning. De verwachting is zeker 25 cm daling de komende decennia.
De kwelders veranderen want door de sterkere golfwerking slaat de kwelder af en het opslibben bij hoogwater gaat te langzaam om de zeespiegelstijging bij te houden. Dit proces is nu al meetbaar.
Het aantal weekdieren zoals mosselen, kokkels, etc zal nog verder afnemen omdat de platen dieper komen te liggen. De verwachting is dat er meer algen zullen voorkomen en de vis- vogel- en zoogdierenstand dramatisch zal veranderen.
|
| (Bronnen Rijkswaterstaat, min van landbouw, NASA e.a.) |
* De magnetische noord en zuidpool draaien regelmatig om, gemiddeld om de 300.000 jaar, maar de laatste keer is 780 000 jaar geleden. Een ommekeer duurt enkele duizenden jaren. Het veld verdwijnt nooit geheel maar de omslag gaat met vreemde magnetische verschijnselen gepaard voordat het veld zich weer "stabiliseert". Echt stabiel is het magnetische veld overigens nooit, het varieert en verandert voortdurend.
Het magnetische veld van de aarde is de afgelopen eeuw met 10% afgenomen.
De magnetische Noordpool (Noord Canada) verandert op dit moment (2005) 40 km per jaar in de richting van het noorden. Dit in tegenstelling tot de 10 km per jaar vorige eeuw tot enkele jaren geleden.
|
|
|
|
